Hafif Çelik Sistem Nedir?

Hafif Çelik Çerçeveli taşıyıcı sistem; soğukta şekil verilmiş çelik profillerden oluşan taşıyıcı duvar, döşeme ve çatı panellerinin gerekli ankraj kurallarına göre birleştirilmesinden oluşan sistemdir. Hafif Çelik Çerçeveli taşıyıcı sistemlerin ilk uygulamaları 1950’li yılların sonunda Almanya’da yapılmış ve bugünkü halini alması da 1980’li yılları bulmuştur. Amerika’da yaygın olarak kullanılan ahşap evlerin yerini 1980’lerde hafif çelik evler almıştır. Ahşap fiyatlarının talep artışıyla yükselmesi ve nakliye kolaylığı açısından hafif çelik malzemenin üstünlüğü piyasanın çelik evlere yönelmesini sağlamıştır.

%100 geri dönüşümü mümkün olan sistemle; Amerika’da tek ve çift katlı konutlardan 2002 yılında 100.000 konut üretilmiştir. Amerika ile birlikte Avustralya ve Kanada’da hafif çelik yapı sektörü gelişmektedir. Avrupa’da ise konut açığının bulunduğu yerleşim bölgelerinde tamamıyla kullanılmaktadır. Sektör Amerika’da en gelişmiş durumdadır.

Taşıyıcı duvar ve döşeme panellerinden oluşan sistem profilleri sıcak daldırma galvanize teknolojisiyle üretilen sıcak hadde rulo galvaniz saclardan, soğuk şekillendirilerek (cold – forming) imal edilir. Et kalınlıkları 0,50 mm ile 2,50 mm arasında hesap neticesine göre değişebilir. Uniform aralıklarla dizilmiş duvar ve döşeme taşıyıcı elemanları yatayda ve düşeyde ara elemanlarla birbirine bağlanır. Yatay yükleri karşılaması anlamında çapraz gergi elemanları ve yatay kuşaklar ile sistem giydirilir. Paneller arasında yük aktarımı yardımcı çelik ankraj elemanları vasıtası ile sağlanır. Aşırı zorlanan noktalarda dolu gövdeli çelik profillerde sisteme dahil edilebilir.

Sistemde bağlantı elemanları olarak delme kabiliyeti olan çelik vidalar ve bulonlar kullanılmaktadır. Farklı boy ve çaplarda olan vidaların alabileceği yükler çeşitli şartnamelerde mevcuttur. Çelik galvanizli profiller gibi bu vidalarda galvanizlidir. Sistemin bütünü yatayda ve dikeyde OSB panallerle birbirine bağlanarak düzleminde rijit hale gelir. Hafif çelik yapı sistemi altında sürekli veya radye temel kullanımı gerekmektedir.

Çelik Yapı Sisteminde profiller; teknik ofisimizde boyutlandırıldıktan sonra fabrikada roll- forming makinelerinde üretilir, tezgahlarımızda döşeme, çatı ve duvar panelleri haline getirilir ve şantiye mahalline gönderilir. Şantiye mahallinde ise kurulum sadece üç – dört günde tamamlanır. Bu sistemle hatalar minimize edilmiştir. Temiz bir şantiye ortamı bu sistemin uygulanması ile sağlanır.

Ülkemizin Hafif Çelik Taşıyıcı Sistemle tanışması 1999 depremi sonrası olmuştur. Depremden etkilenmeyen hızlı kurulumu olan sistem birçok yerli firmamızın dikkatini çekmiştir. Bu noktada belirtilmelidir ki, hafif çelik yapı ancak hafif çelik çerçeve sisteminin doğru şekilde üretilmesi, aplike edilmesi ve yalıtılması halinde dış etkenlere ve deprem yüklerine dayanıklı, sağlıklı bir yapı haline gelir. Hafif çelik profiller fabrikada bilgisayar denetiminde özel roll-forming makineleri ile yapıldığında kesit boyunca malzeme şekli ve özellikleri ve dolayısıyla yük altında tepkisi aynı olur. Profillerin flanş ve liplerindeki birkaç mm’lik uzunluğu veya kıvrılma yarıçapları sistemin genel yük taşıma kapasitesini etkilemektedir. Bazı küçük işletmeler sac çelik malzemeyi caka ile bükerek sağlıksız uygulamalarda bulunmaktadır.